In Nederland lijkt het systeem van toeslagen op het eerste gezicht eerlijk, maar als je dieper kijkt, ontdek je al snel de ongelijkheden in de wetgeving. Het vermogen dat je bezit, met name het vermogen in Box 3, speelt een enorme rol in het bepalen van je recht op toeslagen zoals zorgtoeslag, huurtoeslag en het kindgebonden budget. Maar wat als je je vermogen in een BV stopt, zoals een spaar-BV? De regels zijn verrassend anders en vaak in het voordeel van mensen die hun vermogen slim weten te beheren.
Box 3: Het bestraffen van spaarders
Vermogen in Box 3, zoals spaargeld en beleggingen, wordt belast en kan ervoor zorgen dat je toeslagen volledig wegvallen. Dit betekent dat mensen met een relatief bescheiden spaarpotje vaak harder worden getroffen dan mensen die hun vermogen in een BV hebben geplaatst, zelfs als de bedragen vergelijkbaar zijn. Dit is een van de grootste ongelijkheden in de Nederlandse belastingwetgeving.
Wat is Box 3 vermogen? Een complete uitleg
Voordat we dieper ingaan op de ongelijkheden in het toeslagensysteem, is het essentieel om te begrijpen wat Box 3 vermogen precies inhoudt. Box 3 vermogen is simpel gezegd: uw totale bezittingen minus uw schulden. Deze berekening vormt de basis voor zowel uw belastingaanslag als uw recht op toeslagen.
Wat telt wel mee als Box 3 vermogen?
- Spaargeld: Al uw spaarrekeningen, deposito’s en contant geld
- Beleggingen: Aandelen, obligaties, beleggingsfondsen en ETF’s
- Tweede woningen: Vakantiehuizen, verhuurpanden (niet uw eigen woning)
- Cryptocurrency: Bitcoin, Ethereum en andere digitale valuta
- Overige bezittingen: Kunst, antiek, goud (boven bepaalde waarde)
Wat telt niet mee?
- Eigen woning: Uw hoofdverblijf valt onder Box 1
- Auto: Persoonlijke voertuigen tellen niet mee
- Huisraad: Meubels, kleding en andere persoonlijke bezittingen
- Pensioenrechten: Opgebouwde pensioenen vallen buiten Box 3
Praktijkvoorbeeld: Box 3 vermogen berekenen
Stel, u heeft de volgende financiële situatie:
- €50.000 op de spaarrekening
- €20.000 aan beleggingen
- €10.000 schuld op creditcard
Dan is uw Box 3 vermogen: €50.000 + €20.000 – €10.000 = €60.000
Hoe beïnvloedt Box 3 vermogen uw toeslagen?
Vermogen boven de vrijstelling van €57.684 (2024) wordt omgerekend naar fictief rendement van 6,17%. Dit fictieve inkomen telt mee bij uw toetsingsinkomen voor toeslagen. Bij €60.000 Box 3 vermogen betekent dit: (€60.000 – €57.684) × 6,17% = €143 extra toetsingsinkomen per jaar. Dit lijkt weinig, maar bij hogere bedragen kan dit snel oplopen en uw toeslagen doen verdwijnen.
Vermogensgrenzen in 2024: Oneerlijk voor de sparende burger
In 2024 gelden de volgende vermogensgrenzen voor toeslagen:
- Zorgtoeslag: Geen recht op toeslag bij een vermogen boven € 140.213 (Grens 2024, voor alleenstaanden) of € 177.301 (voor toeslagpartners).
- Huurtoeslag: Geen recht op toeslag bij een vermogen boven € 36.952 (Grens 2024 voor alleenstaanden) of € 73.904 (voor toeslagpartners).
- Kindgebonden budget: Geen recht op toeslag bij een vermogen boven € 140.213 (Grens 2024 voor alleenstaanden) of € 177.301 (voor toeslagpartners).
Vermogen in Box 3 versus vermogen in een BV: Een ongelijke situatie
Als je je vermogen in een BV plaatst, bijvoorbeeld een spaar-BV, gelden er totaal andere regels. Terwijl spaarders in Box 3 hun toeslagen zien verdampen door de harde vermogensgrens, worden bezitters van een spaar-BV beloond door lagere belastingtarieven en behoud van toeslagen.
Invloed op Kindgebonden Budget bij twee minderjarige kinderen
Het kindgebonden budget is een belangrijke financiële steun voor gezinnen met kinderen, maar kan snel verdwijnen als je vermogen in Box 3 boven de vermogensgrenzen uitkomt.
We zien in de praktijk regelmatig voorbeelden van een scheidingssituatie waarbij er vanwege verkoop van de gezamenlijke woning ineens vermogen in BOX 3 ontstaat. Dit betekent dat een alleenstaande ouder, na verkoop van de woning en twee thuiswonenende minderjarige kinderen en een verzamelinkomen van € 35.000 per jaar zijn of haar toeslag geheel kan verliezen.
We werken dat hierbij in een voorbeeldberekening uit.
| Toeslag | Maximale Vermogensgrens 2024 | Mogelijke toeslag met vermogen onder grens | Mogelijke toeslag met vermogen boven grens |
|---|---|---|---|
| Zorgtoeslag | € 140.213 (alleenstaand) | Ongeveer € 400 per jaar | Geen toeslag |
| Huurtoeslag | € 140.213 (alleenstaand) | Ongeveer € 2.300 per jaar | Geen toeslag |
| Kindgebonden budget | € 36.952 (alleenstaand) | Ongeveer € 7.800 per jaar (voor 2 kinderen) | Geen toeslag |
De verkoop van het huis kan in dit voorbeeld dus een verlies van toeslagen veroorzaken van circa 10.500 euro per jaar.
De ongelijke voordelen van een BV
De regels maken duidelijk dat mensen die hun vermogen kunnen verplaatsen naar een spaar-BV, veel minder snel hun toeslagen verliezen. Dit creëert een oneerlijke situatie waarin vermogende huishoudens die weten hoe ze gebruik moeten maken van een BV, fiscaal beter af zijn dan de gemiddelde spaarder. De wetgeving lijkt hen te belonen voor het hebben van een BV terwijl de doorsnee spaarder wordt bestraft.
Conclusie Toeslagen
Het Nederlandse toeslagensysteem en de belastingwetgeving vertonen een duidelijke ongelijkheid die vooral gezinnen met een spaarpot in BOX 3 treft. Ook mensen die hun huis besluiten te verkopen om daarmee een stuk pensioengeld te creëren krijgen hiermee onbedoeld te maken. De verkoop van het huis zorgt immers voor vermogen in BOX 3.
CAK-bijdragen: De verborgen kosten van Box 3 vermogen
Naast het verlies van toeslagen heeft Box 3 vermogen nog een andere, vaak vergeten financiële impact: de CAK-bijdrage voor langdurige zorg. Het Centraal Administratie Kantoor (CAK) berekent uw eigen bijdrage voor Wmo-zorg, Wlz-zorg en hulpmiddelen op basis van uw inkomen én vermogen. Voor veel mensen, vooral ouderen die langdurige zorg nodig hebben, kan dit leiden tot aanzienlijke extra kosten.
Wat zijn CAK-bijdragen?
CAK-bijdragen zijn eigen bijdragen die u betaalt voor:
- Wmo-zorg: Huishoudelijke hulp, dagbesteding, begeleiding
- Wlz-zorg: Verpleging, verzorging en behandeling bij chronische aandoeningen
- Hulpmiddelen: Rolstoelen, tillift, aangepaste auto’s
Hoe beïnvloedt Box 3 vermogen uw CAK-bijdrage?
Het CAK hanteert verschillende vermogensschijven voor 2024:
- €0 – €140.213: Geen vermogenstoeslag
- €140.213 – €279.710: €21,60 per maand extra
- €279.710 – €419.207: €43,20 per maand extra
- €419.207 – €558.705: €64,80 per maand extra
- Boven €558.705: €86,40 per maand extra
Praktijkvoorbeeld: De impact van vermogen op CAK-kosten
Situatie 1: Vermogen in Box 3
Een 75-jarige met €520.000 vermogen in Box 3 die Wlz-zorg ontvangt:
- Basis CAK-bijdrage: €938,29 per maand
- Vermogenstoeslag: €64,80 per maand (4e schijf)
- Totaal: €1.003,09 per maand (€12.037 per jaar)
Situatie 2: Vermogen in BV-structuur
Dezelfde persoon met vermogen in een BV:
- Basis CAK-bijdrage: €938,29 per maand
- Vermogenstoeslag: €0 (vermogen staat niet op naam)
- Totaal: €938,29 per maand (€11.259 per jaar)
Potentiële besparing: €778 per jaar
Nog hogere vermogens: Dramatische verschillen
Bij een vermogen van €600.000 wordt het verschil nog groter:
- Met Box 3 vermogen: €1.024,69 per maand (€12.296 per jaar)
- Met BV-structuur: €938,29 per maand (€11.259 per jaar)
- Verschil: €1.037 per jaar
Deze voorbeelden tonen aan dat de ongelijkheid in de wetgeving zich niet beperkt tot toeslagen, maar ook doorwerkt in de zorgkosten. Mensen die hun vermogen slim structureren via een BV, betalen structureel minder voor dezelfde zorg dan mensen die hun spaargeld gewoon op de bank hebben staan.
