Als directeur-grootaandeelhouder (dga) heb je verschillende mogelijkheden om pensioen op te bouwen, maar sinds 2017 zijn de regels aanzienlijk veranderd. Je kunt geen nieuw pensioen meer opbouwen in eigen beheer binnen je BV, maar wel extern via een verzekeraar of pensioeninstelling. Voor bestaande pensioenregelingen in eigen beheer gelden overgangsregelingen, en je kunt nog steeds gebruikmaken van alternatieven zoals lijfrente of oudedagsreserve. In dit artikel bespreken we alle mogelijkheden, fiscale regels en belangrijke aandachtspunten voor jouw pensioenopbouw als dga.
Wat zijn je mogelijkheden voor pensioenopbouw als dga?
Als dga heb je verschillende opties om voor je oude dag te sparen, hoewel de mogelijkheden sinds 2017 zijn beperkt. De belangrijkste routes voor pensioenopbouw zijn het extern verzekeren van je pensioen bij een professionele verzekeraar, het opbouwen van een lijfrentevoorziening, of het vormen van een oudedagsreserve binnen je onderneming.
Voor dga’s met een bestaande pensioen BV die vóór 2017 is opgericht, blijft het mogelijk om het reeds opgebouwde pensioenkapitaal te beheren en uit te keren. Deze BV’s mogen hun functie behouden voor het uitkeren van het eerder opgebouwde pensioen, maar nieuwe opbouw is niet meer toegestaan. Dit geldt ook voor slapende BV’s waarin pensioenkapitaal is ondergebracht.
Naast deze traditionele vormen kun je als dga ook kiezen voor het sparen in box 3, waarbij je weliswaar geen fiscale aftrek geniet tijdens de opbouw, maar wel volledige vrijheid hebt over je vermogen. Ook het investeren in vastgoed of andere beleggingen via je BV kan onderdeel zijn van je oudedagsvoorziening, hoewel dit niet als formeel pensioen wordt aangemerkt.
Hoe werkt pensioen opbouwen via je eigen BV?
Het opbouwen van pensioen via je BV gebeurt tegenwoordig uitsluitend via externe verzekeraars of pensioenfondsen. Je BV sluit een pensioenovereenkomst af waarbij de premies als bedrijfskosten aftrekbaar zijn. Het proces begint met het opstellen van een pensioenbrief waarin je pensioenregeling wordt vastgelegd, gevolgd door het afsluiten van de verzekering en het periodiek betalen van premies.
De administratieve verwerking verloopt via de loonadministratie van je BV. De pensioenpremies worden als loonkosten geboekt en zijn aftrekbaar voor de vennootschapsbelasting. Op je loonstrook zie je de inhouding van het werknemersdeel van de pensioenpremie, terwijl het werkgeversdeel rechtstreeks door de BV wordt betaald. Deze premies vallen binnen de fiscale ruimte die jaarlijks door de Belastingdienst wordt vastgesteld.
Voor slapende BV’s gelden andere regels. Wanneer je BV geen actieve ondernemingsactiviteiten meer heeft, kun je geen nieuwe pensioenrechten meer opbouwen. Wel blijft het mogelijk om bestaand pensioenkapitaal te beheren en volgens de oorspronkelijke afspraken uit te keren. Het is belangrijk om de administratie van deze uitkeringen correct bij te houden om fiscale problemen te voorkomen.
Wat is het verschil tussen pensioen in eigen beheer en extern verzekerd pensioen?
Het belangrijkste verschil is dat pensioen in eigen beheer sinds 2017 niet meer mogelijk is voor nieuwe opbouw. Bij pensioen in eigen beheer beheerde je BV zelf het pensioenkapitaal, terwijl bij extern verzekerd pensioen een professionele partij dit voor je doet. Extern verzekerd pensioen biedt meer zekerheid omdat het vermogen is afgescheiden van je BV en beschermd tegen faillissement.
De flexibiliteit verschilt ook aanzienlijk tussen beide vormen. Bij pensioen in eigen beheer had je meer vrijheid om zelf te bepalen hoe het kapitaal werd belegd en uitgekeerd, maar dit bracht ook meer risico’s en verantwoordelijkheden met zich mee. Extern verzekerd pensioen kent strikte regels voor uitkering en indexatie, maar biedt daarentegen professioneel vermogensbeheer en risicodekking.
| Aspect | Pensioen in eigen beheer (tot 2017) | Extern verzekerd pensioen |
|---|---|---|
| Vermogensbeheer | Zelf via de BV | Professionele verzekeraar |
| Risico | Volledig voor eigen rekening | Gedeeld met verzekeraar |
| Flexibiliteit | Hoog | Beperkt door regelgeving |
| Bescherming bij faillissement | Geen | Volledig afgescheiden |
| Administratieve lasten | Complex | Eenvoudig |
Voor bestaande pensioenregelingen in eigen beheer golden overgangsregelingen waarbij je kon kiezen voor afkoop, omzetting naar een oudedagsverplichting (ODV), of het bevriezen van de aanspraken. Veel dga’s hebben gekozen voor omzetting naar een ODV omdat dit fiscaal voordelig was en meer flexibiliteit bood voor de uitkeringsfase.
Welke fiscale regels gelden voor pensioenopbouw als dga?
De fiscale regels voor pensioenopbouw als dga zijn complex en worden jaarlijks aangepast. De basis wordt gevormd door de gebruikelijk-loonregeling, die bepaalt dat je als dga minimaal het hoogste van drie bedragen als loon moet genieten: het loon van de best betaalde werknemer, 75% van het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking, of een vast minimumbedrag dat jaarlijks wordt geïndexeerd.
Je fiscale ruimte voor pensioenopbouw wordt berekend op basis van je pensioengevend loon en de beschikbare premiestaffels. De aftrekbare premie is gemaximeerd en hangt af van je leeftijd, het gekozen pensioensysteem (middelloon of beschikbare premie) en eventueel al opgebouwde pensioenrechten. Voor lijfrente gelden aparte regels met een jaarruimte en reserveringsruimte die je kunt benutten.
De oudedagsreserve (FOR) is een andere fiscale faciliteit die je als ondernemer kunt gebruiken. Hiermee kun je jaarlijks een percentage van je winst reserveren voor je oude dag, met een maximum dat jaarlijks wordt vastgesteld. Deze reserve moet bij staking van de onderneming worden omgezet in een lijfrente, waarbij de opgebouwde reserve aftrekbaar is van de stakingswinst.
Kun je nog pensioen opbouwen in een slapende BV?
In een slapende BV kun je geen nieuw pensioen meer opbouwen omdat er geen actieve ondernemingsactiviteiten zijn die pensioenpremies kunnen genereren. Wel kun je het bestaande pensioenkapitaal beheren en volgens plan uitkeren. Dit geldt vooral voor BV’s met pensioen in eigen beheer dat vóór 2017 is opgebouwd, of voor ODV-constructies die uit de overgangsregeling zijn ontstaan.
Voor het beheer van bestaand pensioenkapitaal in een slapende BV blijven de normale regels gelden. Je moet zorgen voor correcte administratie, tijdige aangifte vennootschapsbelasting en het naleven van de uitkeringsvoorwaarden. Het kapitaal mag alleen worden uitgekeerd volgens de oorspronkelijk overeengekomen pensioenregeling of volgens de voorwaarden van de ODV.
Een alternatief voor verdere oudedagsvoorziening vanuit een slapende BV is het uitkeren van dividend aan jezelf als aandeelhouder, waarna je privé kunt sparen voor je pensioen. Ook kun je overwegen om lijfrente-uitkeringen te doen vanuit de BV, waarbij de BV als uitkerende instantie fungeert. Dit vereist wel dat er voldoende liquiditeit in de BV aanwezig is en dat alle fiscale verplichtingen correct worden nageleefd.
Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten bij pensioenopbouw als dga?
Bij het plannen van je pensioen als dga is het vinden van de juiste balans tussen fiscale optimalisatie en financiële zekerheid van groot belang. Je moet rekening houden met de beperkingen sinds 2017, de complexiteit van de regelgeving en de noodzaak om voldoende oudedagsvoorziening op te bouwen. Een goede administratie is onmisbaar om problemen met de Belastingdienst te voorkomen.
Professioneel advies is vaak noodzakelijk gezien de complexiteit van de materie. Dit geldt vooral voor dga’s met een slapende BV waarin pensioenkapitaal of een ODV is ondergebracht. De fiscale behandeling van uitkeringen, de mogelijkheden voor afkoop en de gevolgen voor je totale vermogenspositie vereisen specialistische kennis die verder gaat dan standaard boekhoudkundige werkzaamheden.
Voor voormalige ondernemers met slapende BV’s is het belangrijk om de waarde van het opgebouwde kapitaal optimaal te behouden. Dit vraagt om specialistische begeleiding die verder gaat dan alleen de jaarlijkse aangifte. Bij GeldZo hebben we ons volledig gespecialiseerd in de begeleiding van slapende BV’s met pensioenkapitaal, waarbij we onze expertise combineren met efficiënte processen en transparante tarieven. Wil je weten hoe we jou kunnen helpen bij het beheer van je pensioen-BV? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek over jouw specifieke situatie.
