Nee, een DGA kan sinds 1 april 2017 geen pensioen meer in eigen beheer opbouwen. De overheid heeft deze mogelijkheid afgeschaft vanwege de complexiteit en fiscale nadelen die ermee gepaard gingen. Als DGA heb je nu verschillende alternatieven tot je beschikking, zoals het opbouwen van een oudedagsreserve (FOR), het afsluiten van een lijfrente bij een verzekeraar, of het gebruik van banksparen en beleggen voor je pensioen. Deze opties bieden elk hun eigen voordelen en flexibiliteit voor je pensioenplanning.
Wat betekent pensioen in eigen beheer voor een DGA?
Pensioen in eigen beheer was een systeem waarbij je als DGA je pensioen opbouwde binnen je eigen BV. Dit betekende dat je pensioengeld niet naar een externe verzekeraar ging, maar binnen je eigen onderneming bleef. Je BV fungeerde dan als je eigen pensioenuitvoerder, waarbij de opgebouwde pensioenrechten als verplichting op de balans van je BV stonden.
Het grote voordeel van dit systeem was de flexibiliteit die het je bood. Je had volledige controle over je pensioengelden en kon zelf bepalen hoe je deze binnen je BV belegde of gebruikte. Ook kon je relatief eenvoudig aanpassingen doen in je pensioenregeling, zonder tussenkomst van externe partijen.
Voor veel DGA’s was pensioen in eigen beheer aantrekkelijk omdat het hen in staat stelde om hun pensioenopbouw af te stemmen op de financiële situatie van hun onderneming. In goede tijden kon je meer dotaties doen, terwijl je in mindere perioden de pensioenopbouw kon temperen. Deze flexibiliteit maakte het tot een populaire keuze onder ondernemers.
Waarom is pensioen in eigen beheer afgeschaft?
De afschaffing van pensioen in eigen beheer per 1 april 2017 kwam niet uit de lucht vallen. De belangrijkste reden was het grote verschil tussen de commerciële en fiscale waardering van pensioenverplichtingen. Dit verschil zorgde voor complexe administratieve situaties en kon leiden tot liquiditeitsproblemen bij je BV.
De regelgeving rondom pensioen in eigen beheer werd steeds complexer. Je moest rekening houden met talloze fiscale regels, waarderingsvoorschriften en administratieve verplichtingen. Voor veel DGA’s en hun adviseurs werd het systeem te ingewikkeld om nog goed te beheren, wat leidde tot fouten en potentiële fiscale risico’s.
Daarnaast ontstonden er problemen bij de uitkering van het pensioen. Veel BV’s hadden onvoldoende liquide middelen om de pensioenen daadwerkelijk uit te keren, omdat het geld vastzat in bedrijfsmiddelen of investeringen. Dit zorgde voor een schijnzekerheid: op papier was er pensioen opgebouwd, maar in de praktijk was het geld niet beschikbaar.
Welke alternatieven heeft een DGA nu voor pensioenopbouw?
Als DGA heb je verschillende mogelijkheden om voor je oude dag te sparen. De meest gebruikte opties zijn het afsluiten van een lijfrente bij een verzekeraar, banksparen voor pensioen, beleggen voor pensioen en het opbouwen van een oudedagsreserve (FOR) binnen je BV.
Een lijfrente bij een verzekeraar biedt zekerheid en duidelijkheid. Je stort periodiek premies en krijgt later een gegarandeerde uitkering. Banksparen voor pensioen is een veilig alternatief waarbij je spaart op een geblokkeerde rekening met een vaste rente. Voor wie meer rendement zoekt, is beleggen voor pensioen interessant, al brengt dit meer risico met zich mee.
Een bijzondere optie is het gebruik van een pensioen BV voor vermogensopbouw. Hoewel je geen klassiek pensioen in eigen beheer meer kunt opbouwen, kun je wel andere vormen van vermogensopbouw binnen je BV organiseren. Dit kan bijvoorbeeld door dividend uit te keren aan een holding die specifiek voor je pensioenvoorziening is opgericht.
De oudedagsreserve (FOR) is specifiek ontwikkeld als alternatief voor het afgeschafte pensioen in eigen beheer. Deze fiscale faciliteit stelt je in staat om binnen je BV belastingvrij te reserveren voor je oude dag, zij het met bepaalde beperkingen en voorwaarden.
Hoe werkt de oudedagsreserve (FOR) voor een DGA?
De fiscale oudedagsreserve is een belastingfaciliteit waarmee je als ondernemer geld opzij kunt zetten voor je pensioen. Het grote voordeel is dat de dotaties aan de FOR aftrekbaar zijn van je winst, waardoor je direct belastingvoordeel geniet. Het geld blijft binnen je onderneming, maar is gereserveerd voor je oude dag.
Om gebruik te maken van de FOR moet je voldoen aan het urencriterium (minimaal 1.225 uur per jaar aan je onderneming besteden) en mag je nog niet de AOW-leeftijd hebben bereikt. De maximale jaarlijkse dotatie is een percentage van je winst, met een maximum dat jaarlijks wordt vastgesteld door de overheid.
Het opgebouwde bedrag in de FOR moet je uiterlijk bij het bereiken van je AOW-leeftijd omzetten in een lijfrente. Dit betekent dat je het gespaarde bedrag moet gebruiken om een pensioenuitkering aan te kopen bij een verzekeraar of bank. Je kunt er ook voor kiezen om de FOR eerder af te kopen, maar dan betaal je wel belasting over het opgebouwde bedrag.
| Kenmerk | Oudedagsreserve (FOR) | Voormalig pensioen in eigen beheer |
|---|---|---|
| Flexibiliteit dotaties | Beperkt tot wettelijk maximum | Volledig flexibel |
| Belastingvoordeel | Direct aftrekbaar van winst | Via pensioenpremies |
| Uitkering | Verplicht omzetten in lijfrente | Rechtstreeks uit BV |
| Administratieve lasten | Relatief eenvoudig | Complex |
Wat zijn de voor- en nadelen van externe pensioenvoorzieningen?
Externe pensioenvoorzieningen zoals lijfrentes en pensioenverzekeringen bieden als grootste voordeel zekerheid. Je weet precies waar je aan toe bent en hoeft je geen zorgen te maken over de financiële situatie van je BV op het moment van pensionering. De uitkeringen zijn gegarandeerd, ongeacht hoe het met je onderneming gaat.
Het nadeel van externe voorzieningen is dat ze minder flexibel zijn dan de oude regeling voor pensioen in eigen beheer. Eenmaal afgesloten, zit je vast aan de voorwaarden van de polis. Ook zijn de kosten vaak hoger door provisies en beheerskosten die verzekeraars en banken rekenen.
Qua fiscale behandeling zijn externe pensioenvoorzieningen wel aantrekkelijk. De premies zijn aftrekbaar (binnen de grenzen van je jaarruimte) en de opbouw is vrijgesteld van vermogensrendementsheffing. Bij uitkering betaal je inkomstenbelasting, maar vaak tegen een lager tarief omdat je dan waarschijnlijk minder inkomen hebt.
Voor DGA’s die waarde hechten aan controle over hun pensioengeld, kunnen externe voorzieningen frustrerend zijn. Je hebt geen zeggenschap over hoe je geld wordt belegd en kunt niet tussentijds beschikken over je opgebouwde pensioen, ook niet in noodsituaties.
Belangrijkste aandachtspunten voor je pensioenplanning als DGA
Een goed pensioenplan begint met het in kaart brengen van je gewenste pensioeninkomen. Hoeveel heb je straks nodig om comfortabel te leven? Vergeet niet dat je AOW ook een deel van je inkomen zal vormen. Maak een realistische schatting van je uitgaven na pensionering en werk van daaruit terug naar wat je moet opbouwen.
Diversificatie is belangrijk bij je pensioenopbouw. Zet niet alles op één kaart, maar spreid je vermogen over verschillende vormen van pensioenvoorziening. Combineer bijvoorbeeld een lijfrente met beleggen in box 3 en mogelijk een oudedagsreserve. Zo ben je minder kwetsbaar voor tegenvallers in één specifieke regeling.
Start zo vroeg mogelijk met je pensioenopbouw. Door het effect van samengestelde rente maken vroege stortingen een groot verschil op de lange termijn. Ook geeft vroeg beginnen je meer flexibiliteit: je kunt met kleinere bedragen toch een mooi pensioen opbouwen.
Fiscale optimalisatie verdient extra aandacht. Maak gebruik van de mogelijkheden die de wet je biedt, zoals de jaarruimte voor lijfrentepremies en de FOR. Let wel op dat je binnen de grenzen blijft, want overschrijding kan leiden tot naheffingen en boetes.
Het vinden van de juiste pensioenoplossing als DGA kan complex zijn. Er zijn veel factoren om rekening mee te houden en de regelgeving verandert regelmatig. Bij GeldZo helpen we je graag om de beste oplossing voor jouw situatie te vinden, zodat je met een gerust hart aan je pensioen kunt werken.
