Als je als voormalig ondernemer een pensioen hebt opgebouwd in je eigen BV, vraag je je misschien af of de nieuwe pensioenwet gevolgen heeft voor jouw situatie. Het korte antwoord is nee: de Wet toekomst pensioenen richt zich op collectieve werknemerspensioenen en heeft geen directe invloed op pensioen-BVs met uitgesteld kapitaal. Deze slapende BVs vallen onder andere fiscale regelgeving die onveranderd blijft. Wel blijven bestaande administratieve en fiscale verplichtingen voor jouw pensioen-BV gewoon van kracht.
Wat is een pensioen-BV en hoe werkt deze constructie?
Een pensioen-BV is een slapende vennootschap waarin voormalige ondernemers hun pensioenkapitaal hebben ondergebracht via een pensioentoezegging in eigen beheer. Deze constructie werd tot 2017 gebruikt om belastingvoordeel te behalen door pensioenopbouw binnen de BV fiscaal aftrekbaar te maken, waardoor het kapitaal uitgesteld werd belast tot het moment van uitkering. De BV beheert het vermogen en keert later pensioen uit aan de voormalige directeur-grootaandeelhouder.
De werking is relatief eenvoudig: tijdens de actieve ondernemersjaren deed de BV jaarlijks een fiscaal aftrekbare pensioentoezegging aan de DGA. Dit verlaagde de vennootschapsbelasting en bouwde een pensioenvoorziening op binnen de BV. Na verkoop of beëindiging van de onderneming blijft de BV bestaan als slapende vennootschap met als enige functie het beheren en uitkeren van dit pensioenkapitaal.
Sinds 2017 is het niet meer mogelijk om nieuwe pensioen-BVs op te richten voor pensioenopbouw in eigen beheer. Bestaande pensioen-BVs mogen hun functie wel behouden voor het uitkeren van eerder opgebouwd pensioen. Dit betekent dat alle huidige pensioen-BVs betrekking hebben op kapitaal dat vóór 2017 is opgebouwd en nu in de uitkeringsfase verkeren of daarop voorbereiden.
De BV moet jaarlijks de pensioenvoorziening actuarieel waarderen volgens strikte fiscale regels. Artikel 3.29 van de Wet inkomstenbelasting 2001 schrijft voor dat deze waardering moet plaatsvinden met een minimumrente van 4%, ongeacht de actuele marktrente. Deze fiscale waardering verschilt vaak aanzienlijk van de commerciële waardering volgens RJ 271 die uitgaat van actuele marktrenteniveaus, wat bij lage renteniveaus kan leiden tot een commerciële waardering die twee tot vier keer hoger ligt dan de fiscale balanswaarde.
Heeft de nieuwe pensioenwet invloed op mijn pensioen-BV?
Nee, de Wet toekomst pensioenen heeft geen invloed op jouw pensioen-BV. Deze wetgeving is specifiek ontworpen voor collectieve werknemerspensioenen die worden uitgevoerd door pensioenfondsen en vergelijkbare instellingen. Jouw pensioen in eigen beheer binnen een BV valt onder een geheel andere fiscale en juridische regeling die buiten de scope van de WTP blijft.
Welke fiscale regels gelden voor mijn pensioen-BV?
Voor jouw pensioen-BV gelden specifieke fiscale regels die onveranderd blijven ondanks de invoering van de nieuwe pensioenwet. De belangrijkste regelgeving betreft de waardering van de pensioenvoorziening, de vennootschapsbelasting, en de belastingheffing bij uitkering. Deze regels zijn complex en vereisen nauwkeurige naleving om fiscale problemen te voorkomen.
De actuariële waardering van de pensioenvoorziening moet jaarlijks plaatsvinden volgens artikel 3.29 Wet inkomstenbelasting 2001. Deze waardering moet uitgaan van een minimumrente van 4%, ongeacht de actuele marktrente. Bij lagere marktrenteniveaus resulteert dit in een lagere fiscale waardering dan de commerciële waarde, wat gunstig is voor de belastingheffing maar complicaties geeft bij dividenduitkeringen.
Voor de vennootschapsbelasting gelden de standaardtarieven van 19% over de eerste €200.000 winst en 25,8% over het meerdere. Pensioenvoorzieningen zijn volledig aftrekbaar bij de winstberekening, wat tijdens de opbouwfase belastingvoordeel opleverde. In de uitkeringsfase vindt jaarlijks een vrijval plaats van de voorziening naarmate uitkeringen worden gedaan, wat Vpb-belastbare winst creëert.
Naast pensioenvoorzieningen kunnen ook lijfrenteverplichtingen binnen een BV bestaan. Deze hebben vergelijkbare fiscale behandeling maar kunnen verschillen in uitkeringsvoorwaarden en flexibiliteit. Beide vormen van uitgesteld kapitaal vereisen strikte naleving van fiscale regels om sancties te voorkomen.
Bij uitkering wordt het pensioen belast als loon uit vroegere dienstbetrekking in box 1, met progressieve tarieven tot maximaal 49,5%. Afwijkingen van de pensioenovereenkomst zoals voortijdige beëindiging, verlaging zonder wettelijke grondslag, of dividenduitkeringen die de commerciële dekking aantasten kunnen leiden tot geachte afkoop. Dit triggert onmiddellijke belastingheffing over de volledige commerciële waarde van het pensioen plus 20% revisierente, resulterend in een totale belastingdruk van ongeveer 69,5%.
De dividendklem vormt een belangrijk aandachtspunt. Dividenduitkeringen zijn alleen toegestaan als de BV voldoende commercieel eigen vermogen heeft, berekend met de actuele marktrente voor de pensioenvoorziening. Bij lage renteniveaus kan de commerciële pensioenwaarde twee tot vier keer hoger liggen dan de fiscale waardering, waardoor dividend fiscaal mogelijk lijkt maar commercieel niet is toegestaan. Uitkering ondanks negatief commercieel eigen vermogen wordt beschouwd als gedeeltelijke pensioenafkoop met alle fiscale consequenties van dien.
Moet ik actie ondernemen vanwege de nieuwe pensioenwet?
Nee, je hoeft geen actie te ondernemen specifiek vanwege de Wet toekomst pensioenen. Deze wetgeving vereist geen aanpassingen aan jouw pensioen-BV, geen transitieplannen, en geen conversie naar een nieuw systeem. Jouw slapende BV met uitgesteld kapitaal blijft functioneren volgens de bestaande fiscale regels die onveranderd van kracht blijven.
Wel blijft het essentieel om je reguliere administratieve en fiscale verplichtingen na te komen die al bestonden vóór de invoering van de WTP. Dit omvat het jaarlijks opstellen van een jaarrekening met correcte actuariële waardering van de pensioenvoorziening, het tijdig indienen van de vennootschapsbelastingaangifte, en het naleven van alle voorwaarden verbonden aan de pensioentoezegging.
Specifieke aandachtspunten die blijvende aandacht vereisen zijn de jaarlijkse actuariële berekening volgens de 4% minimumrente voor fiscale doeleinden en de actuele marktrente voor commerciële waardering, het monitoren van de dekkingsgraad om dividendklem te voorkomen, correcte belastingheffing over pensioenuitkeringen als deze zijn ingegaan, en het vermijden van handelingen die als geachte afkoop kunnen worden beschouwd.
Het beheer van een pensioen-BV met alle bijbehorende fiscale complexiteiten vraagt om specialistische kennis. De combinatie van actuariële waarderingen, parallelle fiscale en commerciële berekeningen, dividendklem-problematiek en sanctierisico’s maakt dat veel voormalige ondernemers baat hebben bij professionele begeleiding. Wij zijn gespecialiseerd in de administratieve en fiscale begeleiding van slapende BVs met uitgesteld kapitaal en helpen je om alle verplichtingen correct na te komen terwijl je zoveel mogelijk waarde behoudt uit je opgebouwde kapitaal. Heb je vragen over jouw specifieke situatie of wil je zekerheid dat alles correct geregeld is? Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek over de mogelijkheden.
